Wakacje

Kurcze,Dąbki i Kręg

24 lipca 2013r.

KURCZE, DĄBKI i KRĘG to nieduże śródleśne osady położone na południowy wschód od Czerska, między szosami do Tucholi i Śliwic. Miejscowości te wraz z Jeziorem Ostrowitem stanowią główny ośrodek agroturystyki w okolicy Czerska. Nieduża KURCZE to odnotowane w XVII wieku pustkowie należące do starostwa w Tucholi i zamieszkane przede wszystkim przez bartników i smolarzy. Dość duże i czyste Jezioro Ostrowite stwarza dogodne warunki do plażowania i kąpieli, a zorganizowany kilka lat temu autokemping nad Jez. Ostrowitem umożliwia także wygodne biwakowanie. We wsiach tych do dziś zachowały się relikty XIX-wiecznej drewnianej zabudowy, typowej dla tej części Borów Tucholskich. ŁĄG leży 7 km na wschód od Czerska. Jak mówią mieszkańcy, właśnie tędy przebiega granica między terenami zamieszkałymi przez Kociewiakówi Borowiaków. Wieś założona została w czasach krzyżackich przez osadźców, którymi kierowali niejacy Tomasz i Herman. Na początku XV wieku istniały tu już 3 karczmy. W roku 1867 Łąg nawiedziła ostatnia na Pomorzu epidemia cholery, która na szczęście nie spowodowała wyludnienia tej typowo polskiej wsi. Jak podaje spis z roku 1884, na 1100 mieszkańców aż 1025 stanowili katolicy - zapewne Polacy. Najciekawszym obiektem Łęgu jest neogotycki kościół, wybudowany w latach 1886-1887 na miejscu drewnianej świątyni pamiętającej czasy krzyżackie. Budowla ta, zaprojektowana przez architektów Otta i Zeunera, w momencie powstania należała do największych świątyń w Borach Tucholskich. Piękne polichromie zdobiące wnętrze wykonane zostały w latach 1912-1914 przez tyrolskiego artystę Silbernagla. W późnobarokowym ołtarzu główne miejsce zajmuje obraz Matki Bożej, uchodzący za cudowny. Interesujący jest także pochodzący z końca XIX wieku murowany młyn, zaadaptowany w latach 70. XX wieku na restaurację. Wewnątrz znajduje się piękny belkowany strop. ODRY położone są 12 km na północ od Czerska, na kaszubsko-kociewskim pograniczu. Początki wsi sięgają średniowiecza i nadania w roku 1352 osady Odrow Marcinowi i Wojciechowi. W czasach polskich wieś stanowiła własność szlachecką, a wywodząca się stąd rodzina Odrowskich w roku 1702 wzniosła kaplicę. W roku 1933 wybudowano we wsi nowy kościół z interesującym gotyckim krucyfiksem we wnętrzu. Od lat odwiedzają Odry turyści przyciągani magiczną siłą kamiennych kręgów, usytuowanych koło Wdy, w lesie na zachód od wsi, blisko leśnej osady Miedźno. Zainteresowanie słynnymi kamiennymi kręgami datuje się od połowy XIX wieku, gdy rozpoczęto ich badania pod kierunkiem gdańskiego archeologa Gotfryda Ossowskiego. Kamienne Kręgi od roku 1958 stanowią rezerwat przyrodniczy i archeologiczny. Odry to jedno z największych na Pomorzu cmentarzysk i miejsc kultowych Gotów, którzy mieszkali na tych terenach między I a III wiekiem n.e. Stojące wśród lasu kamienne menhiry i kurhany robią wrażenie prawie na każdym. Rezerwat jest otoczony opieką i ogrodzony (wstęp za symboliczną opłatą). Miłośnicy przyrody mogą podziwiać także blisko 45 gatunków Kamienne kręgi w Odrach mchów i porostów rosnących na kamieniach. Część występujących tu gatunków jest charakterystyczna tylko dla obszarów tundrowych. W zachodniej części rezerwatu znajduje się platforma widokowa. W przepływającej obok Wdzie od lat występują bobry, których ślady widoczne są na większości przyrzecznych drzew (nawet na sosnach). W centrum wsi od kilku lat funkcjonuje także niewielka wystawa muzealna. Prezentowane są tu eksponaty z wykopalisk na cmenatrzysku oraz wspomniane już porosty. Wystawą merytorycznie opiekuje się Muzeum Historyczno-Etnograficzne z Chojnic. WOJTAL leży po północnej stronie Wdy, 2 km od Odrów. W czasach I Rzeczypospolitej działała tu karczma, a okoliczne grunty były własnością chojnickich jezuitów. W XIX wieku ziemię tę rozparcelowano, osadzając kolonistów, głównie ewangelickich Niemców. W końcu XIX wieku Wojtal liczył 245 mieszkańców. Dziś nad Wdą działa zabytkowy młyn z przełomu XIX i XX wieku. Po sąsiedzku funkcjonuje hodowla pstrąga (na miejscu można kupić ryby). Na potrzeby pstrągami na zalewie Wdy (przed młynem) działa przypominający młyńskie koło napowietrzacz wody. Na północ od wsi, za linią kolejową Kościerzyna-Wierzchucin przebiega Kanał Wdy. Przy drewnianym moście na drodze do Konarzyn znajduje się XIX-wieczna leśniczówka Wojtal. W okolicznych lasach warto zobaczyć jeszcze kilkudziesięcioletni zespół stawów Uroża (ok. 2 km na zachód od leśniczówki, dojście ścieżką wzdłuż północnego brzegu kanału) oraz odtworzoną w ostatnich latach małą retencję nad jeziorkiem Białe Błoto (około 2 km na wschód od leśniczówki, dojście przez las drogą w kierunku Bartla Wielkiego). RYTEL to największa po Czersku miejscowość w gminie Czersk, stanowiąca do początku lat 80. siedzibę oddzielnej gminy. Nazwa Rytel wywodzi się od nazwiska właściciela pierwszej karczmy - Marcina Retila, który w roku 1430 otrzymał pozwolenie na budowę zajazdu przy brodzie na Brdzie. Karczma "na puszczy" istniała jeszcze w XX wieku. W pamięci mieszkańców pozostał rok 1806, gdy zatrzymał się tu król Fryderyk Wilhelm III, uciekający przed wojskami napoleońskimi do Królewca. Miejsce to nadal nazywane jest Konigortem (od Konigs Ort).

w Polsce, turystka, urlop, weekend, wypoczynek, Kurcze, Dąbki, Kręg, Kaszuby, pomorze, Spacery, wycieczki, Zwiedzanie, zabytki