Wakacje

Chmielno

17 czerwca 2012r.

CHMIELNO Stacja kolejowa Garcz, PKS, poczta, gospoda, schronisko młodzieżowe na 44 miejsca, POSTiW* na około 80 miejsc, domki campingowe PTTK, pole biwakowe, Stanica Wodna. Chmielno jest wsią gromadzką w powiecie kartuskim oraz od dawna znanym i licznie odwiedzanym letniskiem, a także punktem 'docelowym i bazą turystów zdążających z Kairtuz do Wieżycy. Położone jest malowniczo w sąsiedztwie kilku jezior: Białego, Rek o w a, Klodtia i Raduńskiego. Na wschód od w:si poza taflami jeziornymi widnieją dwa znane wzgórza i punkty widokowe: Góra Biskupia i Góira Tamowa. Wieś jest również bazą turystóiw wodnych płynących po wspaniałej trasie kajakowej ? kręgu jezior raduńskich. Dzieje Chmielno jest jedną z najstarszych osad pomorskich. Najprawdopodobniej było główinym ośrodkiem opola, z silnym grodem usytuowanym niezwykle korzystnie na przesmyku, niegdyś zapewne wyspie, między jeziorami Białym i Kłodno. Na terenie opola występowały również mniejsze ośrodki osadnicze, których osłoną były grody w Borzesto-wie, Kamienicy Szlacheckiej i Podjazach. Prócz wymienionych znajdowały się nadto na terenie opola gródki w Golczewie, Jamnie, Malikowie i Warzmie. Wysuwane jest przypuszczenie, iż wymieniony w dokumencie z 1220 r. "castrum Gardensis" ? gród Garcz, jako ośrodek książęcej władzy terytorialnej, to nie inine pierwotnie założenie obronne na terenie wsi Garcz, lecz właśnie warownia w Chmielnie, od XIII w. wiązana z nazwą tej wsi. Odkryte cmentarzysko wczesnośredniowieczne leży na pograniczu obydwu osad i wykorzystywane było zapewne przez ludność osady grodowej. Pierwsza wzmianka O' tej osadzie zawarta jest w przywileju Mszczuja I z 1220 r. nadającym Chmielno, lub jego część, cystersom oliwskim. Według niepewnych danych w tym czasie miała tu miesźkać księżniczka Damroka. W zapisie w żukowskiej Księdze Zmcrłych wymieniona jest jako: "filia Swantopelci, quae extruxit ecclesiam Chmielnensem" ? córka Świętopełka, która ufundowała kościół w Chmielnie. Damroka zmarła 25 V 1223 r. w klasztorze żukowskim, będąc w tym czasie członkiem tamtejszego konwentu. Szczególna łaskawość książąt gdańsko-pomorskich dla Żukowa wyraziła się między innymi nadaniem w 1280 r. klasztorowi patronatu nad kościołem chmieleńskim, z czym wiązały się znaczne dochody. Równocześnie uzyskały norbertanki jeziora: Raduńskie, Nierzostowo, Białe, część Kłodna, Rekowo oraz Wielkie i Małe Brodno "z wszelkimi pożytkami, które mieliśmy My, czy też Nasi kasztelanowie" ? jak głosił przywilej książęcy. Jak widać, obszar kasztelanii uszczuplony został znacznie tym nadaniem. O istnieniu tej kasztelanii, zapewne dużo wcześniejszym, informuje dopiero dokument z 1283 r., w którym wymieniony jest "castellanus in Chmelna". Przywilej wystawiony norbertankom żukowskim 1295 r. przez króla polskiego Przemyśla II nazywa Chmielno "castrum" ? gród. Jeszcze raz występuje kasztelan z Chmielna imieniem Trojan, podpisując dyplom wystawiony w 1304 r. Około połowy XIII w. kasztelania chmieleńska przez pewien czas należała prawdopodobnie do księcia białogardz-kiego Racibora, brata gdańskiego władcy ? Świętopełka; poza tym krótkim okresem podlegała zawsze bezpośrednio Gdańskowi, ściślej władcy na grodzie gdańskim. Zajęcie Pomorza przez Krzyżaków w 1309 r. zakończyło niebawem istnienie władzy i egzystencję grodu w Chmielnie. I jakkolwiek jeszcze w XIV w. wymieniany jest "Land Chmelln" ? ziemia chmieleńska, to jednak siedziba urzędnika krzyżackiego zawiadującego obszarem dawnej kasztelanii znajdowała się początkowo w Miechucinie, a następnie w Mirachowie. W 1316 r. przeszło Chmielno w związki z Żukowem i taki stan pozostał aż do konfiskaty klasztoru przez Fryderyka II. W 1378 r. bullą papieża Urbana VI zatwierdzone zostały prawa norbertanek między innymi do Chmielna i ośmiu pobliskich jezior. W 1570 r. wieś liczyła 25 źrebiów (jednostka powierzchni jak "radło"), a w 1789 r. istniał tu prócz wsi liczącej 25 dymów folwark królewski. Za czasów przynależności do klasztoru wieś nie odrabiała pańszczyzny, lecz opłacała rentę pieniężną. Rozwijająca się podobnie jak wiele innych wieś Chmielno zasłynęła w drugiej połowie XIX w. ? dzięki swemu pięknemu położeniu w sercu Pojezierza Kaszubskiego i dzięki korzystnemu klimatowi ? jako dogodne 1 e t n i s -k o. Szczególnie licznie było ono odwiedzane w okresie międzywojennym. Przed wybuchem wojny czynne tu były dwa hoteliki z restauracjami, a w wielu domach wynajmowano pokoje letnikom i turystom. Funkcji ośrodka wypoczynku i turystyki nie utraciło Chmielno i obecnie: powstała tu wielka baza noclegowa i wyżywieniowa dla wczasowiczów i turystów wędrujących szlakami pieszymi, wodnymi i kołowymi. Autobus z Kartuz dociera tu w porze letniej 12 razy dziennie.