Wakacje

Darłówko

03 września 2013r.

Darłówko Darłówko to dawna wioska rybacka, obecnie dzielnica Darłowa, położona jest u ujścia Wieprzy do morza. Postępująca transgresja morska w ostatnich 500 latach spowodowała przesunięcie się miejscowości o ok. pół kilometra w głąb lądu. Analiza starych map wykazuje istnienie w przeszłości na północ od Darłówka rzeki Lutyni, która była szlakiem żeglownym i łączyła jezioro Kopań z Wieprzą. Współcześnie obszar ten zajęty jest przez morze, a jezioro Kopań oddziela od brzegu Bałtyku mierzeja o szerokości zaledwie ok. 200-300 m. Obszar położony na południe od Darłówka w kierunku Darłowa to niski taras zalewowy rzek Wieprzy i uchodzącej do niej Grabowej, podatny na zalania w czasie wysokich stanów wód rzecznych i Bałtyku. Darłówko pod względem komunikacyjnym rozdzielone jest korytem Wieprzy na część zachodnią i wschodnią (70). Oryginalnej konstrukcji most przesuwany (69) umożliwia komunikację ludności wzdłuż brzegu morza oraz dostęp do portu dla kutrów rybackich. Trzęsienia ziemi W ostatnich kilkuset latach na terenie Bałtyku oraz w strefie polskiego i niemieckiego pobrzeża wystąpiło kilkanaście trzęsień ziemi, z których przynajmniej kilka wywołało falę tsunami. Z trzęsieniami ziemi nad Bałtykiem wiąże się skandynawska legenda o ogromnym wilku, który żywił się padliną. Za to został skazany przez boga Odyna i przykuty łańcuchami do skał w górach. Kiedy ogromny wilk wył i szarpał się, trzęsły się góry. W ten sposób mieszkańcy Skandynawii próbowali tłumaczyć sobie dawno temu trzęsienia ziemi. Największe z nich miało miejsce w okolicy Darłowa 16 września 1497 roku. Darłówko położone na brzegu morza zostało zmyte z powierzchni Ziemi. W Darłowie i okolicy zostały uszkodzone budowle i zginęli ludzie. Próba rekonstrukcji tych wydarzeń wykazała, że podniesienie się poziomu morza na okres kilkunastu godzin wyniosło 3,5 m i zasięg na wiele kilometrów w głąb lądu. Efektem było wyniesienie czterech statków morskich i osadzenie ich w znacznym oddaleniu od brzegu. Spiętrzona fala na skłonie wysoczyzny po wschodniej stronie Darłowa osiągnęła wg opisów historycznych nawet 20 m n.p.m.. Możemy tak twierdzić, gdyż na takiej wysokości, w pobliżu kaplicy św. Gertrudy, został osadzony jeden ze statków. Pozostałe statki osiadły w pobliżu murów miejskich, a jeden z nich został wyrzucony aż w Bukowie Morskim. Przebywająca w tym czasie w Darłowie księżna Anna, żona Bogusława X, a córka Kazimierza Jagiellończyka, dużą część swego posagu przeznaczyła na pomoc dla ofiar tzw. potopu. Na pamiątkę tej tragedii każdego roku 16 września przez wiele lat była organizowana procesja z kościoła Mariackiego w Darłowie do kaplicy św. Gertrudy. Do tej tradycji powrócono kilka lat temu. Przyczyną tsunami w Darłowie było oddalone o 500 km w kierunku północnym trzęsienie ziemi w rejonie jeziora Wener w Szwecji. Siła trzęsienia ziemi była tam nieduża, bo zaledwie 4,5 stopnia w skali Richtera, było ono zbyt małe, by spowodować bezpośrednio zjawisko tsunami. Należy przyjąć, że to słabe trzęsienie ziemi wywołało eksplozję metanu uwięzionego w warstwach budujących dno Morza Bałtyckiego. Gwałtowne osiadanie dna wywołało tsunami - stosunkowo niewysoką falę - która spiętrzyła się w strefie brzegowej. Eksplozji metanu towarzyszył grzmot, huk, pomruk "niedźwiedzia morskiego" - tak określano dawniej efekty dźwiękowe poprzedzające nadejście fali tsunami. Ślady po wybuchach metanu, w postaci kraterów, są obecnie czytelne w dnie Bałtyku. Powierzchnia stwierdzonych aktualnie kraterów osiąga kilka hektarów, ich dno jest nieco obniżone na skutek osiadania, a warstwy skał spoistych wykazują zaburzenia. Obecnie występujące trzęsienia na obszarze północnej Polski nie są częste i intensywne, chociaż wyraźnie odczuwalne, czego przykładem jest trzęsienie w rejonie Trójmiasta i Braniewa we wrześniu 2004 r. Są one jednak wystarczające, by wywołać eksplozję metanu będącą bezpośrednią przyczyną tsunami. Zagrożenie tsunami jest więc nadal realne na polskim wybrzeżu, chociaż należy przypomnieć, że nie jest to zjawisko często występujące. Państwowy Instytut Geologiczny prowadzi prace badawcze dla opracowania mapy paleosejsmologicznej Polski Północnej. Prowadzone są analizy trzęsień ziemi dla naszego obszaru uważanego za asejsmiczny. W schyłku glacjału w rozpatrywanym obszarze zachodziły intensywne procesy glaciizostatyczne, polegały one na ruchach podnoszących skorupy ziemskiej po odciążeniu jej na skutek zaniku czaszy lądolodu. Podniesienie terenu Skandynawii nastąpiło również na skutek zmian przepływu strumienia ciepła w górnym płaszczu globu ziemskiego. Tym procesom towarzyszyły silne trzęsienia ziemi. Według profesora N.A. Mornera z Uniwersytetu Sztokholmskiego wielkość i częstotliwość tych zdarzeń była wyjątkowo wysoka. Trzęsienia ziemi o wielkości od 6,0 do 8,5 stopni w skali Richtera na terenie Skandynawii były odczuwane również w Polsce Północnej. Zapisu tych zdarzeń można dopatrywać się w osadach w północnej części Niemiec i Pol- Glaciizostazja - szczególny przypadek izostazji, w którym równowaga mas w skorupie ziemskiej zostaje zakłócona przez rozrost lądolodu. Obciążenie obszarów lądowych przez masy lodowe powoduje pogrążenie fragmentu skorupy ziemskiej, natomiast po stopieniu lodów przywrócenie równowagi dokonuje się przez wypiętrzenie. Powrót do równowagi w skali geologicznej jest zjawiskiem dość szybkim, ale początkowo wypiętrzenie jest wolniejsze niż wzrost poziomu morza spowodowany topnieniem lądolodów, stąd duże obszary lądowe ulegają krótkotrwałemu zatopieniu. Skala Richtera - skala umożliwiająca porównywanie intensywności trzęsień ziemi poprzez określenie wielkości energii (magnitudy) uwalnianej w momencie wstrząsu. Jej podstawę stanowi logarytm amplitudy największego wychylenia zapisanego przez sejsmograf w odległości 100 km od epicentrum wstrząsów. Skala wielkości jest tak skonstruowana, że np. wstrząs o stopniu 8 jest 10 razy silniejszy od wstrząsu o stopniu 7. Została wprowadzona w 1935 roku przez amerykańskiego geofizyka Charlesa F. Richtera. Najsilniejsze trzęsienie ziemi o magnitudzie 9 wystąpiło 26 grudnia 2004 r. w pobliżu Sumatry i wywołało potężną falę tsunami na Oceanie Indyjskim •2,0-3,4 - rejestrowane tylko przez przyrządy (około 800 tys. wstrząsów rocznie na całej kuli ziemskiej), •3,5-4,2 - odczuwalne przez niektóre osoby (30 tys. rocznie), •4,3-4,8 - odczuwalne przez wiele osób (4,8 tys.), •4,9-5,4 - powszechnie odczuwalne (1,4 tys.), •5,5-6,1 - niewielkie uszkodzenia budynków (500), •6,2-6,9 - znaczne uszkodzenia budynków (100), •7,0-7,3 - poważne zniszczenia (15), •7,4-8,0 - rozległe zniszczenia (4 rocznie), •powyżej 8,0 - całkowite zniszczenia (raz na 5-10 lat). ski. Wykazano, że spośród kilkudziesięciu trzęsień ziemi udokumentowanych na terenie Skandynawii w ostatnich 12 000 lat, 15 wywołało falę tsunami o wysokości spiętrzenia w strefie brzegu przynajmniej do wysokości 20 m. Zdarzenia te występowały rzadko, trzeba jednak podkreślić, że mówimy jedynie o liczbie faktów udokumentowanych geologicznie. Takie gwałtowne zjawiska geodynamiczne, jakim są eksplozje metanu stwarzają niekorzystne warunki geologiczno-inżynierskie w dnie Bałtyku dla rurociągu Nord - Stream pomiędzy Rosją i Niemcami. Problem wymaga szczegółowego rozpoznania na trasie przebiegu tej inwestycji.

wczasy nad morzem, nad morzem, Norda, wczasy w Polsce, Zaplanuj wyjazd, Darłówko, Darłowo, Pomorze Zachodnie, wypoczynek, wczasy, Bałtyk, Wieprz, Rybacy, Morze, Kościoły, Zwiedznie