Wakacje

Kamienne Kręgi i Grodziska - Śladami Dawnych Mieszkańców Pomorza

03 września 2013r.

Kurhany, kamienne kręgi i grodziska - śladami dawnych mieszkańców Pomorza Trasa prowadzi śladami mało znanych najstarszych obiektów pozostawionych przez dawnych mieszkańców Pomorza, którzy żyli w bliskim kontakcie z przyrodą, a ich egzystencja była uzależniona w dużej mierze od sił natury. Na stosunkowo niewielkim obszarze zamyka się koło historii, ponieważ znajdują się tu współczesne obiekty związane z uzyskiwaniem energii odnawialnej. Większość obiektów znajduje się w niezwykle malowniczej scenerii po-lodowcowych krajobrazów. Na zakończenie proponujemy chwilę relaksu w jednej z wiosek tematycznych. Idea ta aktywizuje mieszkańców miejscowości, którzy jeszcze niedawno nie zdawali sobie sprawy, ile mogą zaoferować turystom. Koszalin Pierwsza wzmianka pochodzi dopiero z 1214 roku, kiedy książę Bogusław II nadał Koszalin zakonowi norbertanów z Białoboków. Po 1248 roku ziemie te przekazane zostały biskupom kamieńskim, a jeden z nich Hermann von Gleichen, nadał Koszalinowi w 1266 roku miejskie prawo lubeckie. Niewiele później, bo w 1278 roku, osiedliły się tutaj cy-sterki z Turyngii. Na przełomie XIII/XIV wieku miasto otoczono murami obronnymi, w których znajdowały się trzy bramy: Wysoka, Młyńska i Wodna. Na początku XIV wieku zbudowano także ratusz, a w 1330 roku kościół Mariacki. W XIV i XV wieku Koszalin należał do Hanzy. Do chwili obecnej z zabytków w Koszalinie zachowały się między innymi: katedra gotycka z XIV wieku, kościół zamkowy z XIII/XIV wieku (72) (obecnie cerkiew prawosławna), kaplica św. Gertrudy, część murów obronnych (rozebrane w większości w XIX wieku), Domek Kata (71). Na szczególną uwagę zasługuje skansen kultury jamień-skiej, który znajduje się przy Muzeum Okręgowym (ul. Młyńska). Jest to zabytkowa zagroda rybacka z 1869 roku, którą przeniesiono z Dąbek. Można w niej obejrzeć przedmioty związane z życiem codziennym mieszkańców okolic wsi Jamno i Łabusz. Obok skansenu znajduje się także stodoła, w której eksponowana jest kuźnia pomorska. Wzgórza Koszalińskie (Wzgórza Chełmskie) - są wyjątkiem w rzeźbie nizin nadmorskich, podobnie jak Wzgórza Bukowe na Nizinie Szczecińskiej. Wzgórza te wznoszą (Teisseyre'a - Torquista) - granica między obszarem fałdowań prekambryjskich a paleozoicznymi strukturami geologicznymi. Ciągnie się z północnego zachodu na południowy wschód: od Koszalina, poprzez Bydgoszcz i Włocławek, na południe od Warszawy, a następnie w stronę Lublina i Krasnegostawu. Na północ i wschód od linii T-T znajduje się platforma wschodnioeuropejska, a na zachód platforma paleozoiczna. Jest to jeden z ważniejszych elementów struktury geologicznej Europy się do wysokości 136 m n.p.m. - Góra Krzyżanka i 133 m n.p.m. - Góra Chełmska (74). Znajdują się zaledwie 8 km w linii prostej od brzegu Bałtyku. Wzgórza mają zaburzoną glacitektonicznie budowę wewnętrzną. Długość pasma (73) wynosi 13,5 km, szerokość do ok. 4 km. Ukierunkowane są z południowego zachodu na południowy wschód, kierunek ten jest zgodny z linią T - T (Teisseyre'a - Torquista). W budowie wewnętrznej osady czwartorzędowe przewar-stwione są osadami oligoceńskimi i mioceńskimi. Wzgórza te znaczą fazę kaszubsko-warmińską odstępowania lądolodu; następny ciąg to już faza gardzieńska datowana na ok. 13,5-14 tysięcy lat, której zachodni odcinek otacza od południa jeziora Kopań, Wicko i Gardno. Góra Chełmska ze względu na jej położenie wśród rozległych równin pasa nadmorskiego już we wczesnym średniowieczu budziła zainteresowanie współczesnych mieszkańców. Powstanie ośrodka kultowego wiąże się prawdopodobnie z neolitem (ok. 2000 lat p.n.e.). Dowodem na to są znalezione siekierki krzemienne i kamienne żarna oraz inne wyroby krzemienne. Wyniki badań archeologicznych potwierdzają istnienie w pobliżu Góry Chełmskiej ok. 250 stanowisk związanych z kulturą łużycką i pomorską. Niestety, nie zachowały się żadne ślady z tego okresu bezpośrednio na Górze Chełmskiej. Stwierdzono natomiast ślady pogańskiego ośrodka kultowego z X-XII wieku. W tym czasie została zbudowana świątynia pogańska zwana gonty-ną lub kąciną. Znaleziono jej ślady w postaci palenisk kamiennych, polepy (elementy wylepiania ścian budynków) i ruchomych zabytków: ułamki naczyń, ozdoby i odważniki. Stwierdzono również występowanie celowo połupanych, nadpalonych kości zwierzęcych, które stanowią ślad składanych ofiar na rzecz bóstw pogańskich. Nie wiadomo bliżej, jakie to było bóstwo. Słowianie składali ofiary Radogo-stowi, Światowidowi, Trzygławowi i Swarożycowi oraz innym pomniejszym bóstwom. Koniec działalności ośrodka kultu pogańskiego na Górze Chełmskiej należy wiązać z misją chrystianizacyjną św. Ottona z Bambergu. Z zapisków kronikarzy towarzyszących św. Ottonowi wiemy, że wszędzie tam, gdzie dotarła misja, niszczone były pogańskie świątynie i ośrodki kultu. W miejscach zniszczonych świątyń biskup Otton wznosił kaplice i kościoły. W ten sposób chciano szybko wykorzenić starą wiarę i zaszczepić nową. Niestety, nic nie wiadomo o tym, czy misja Ottona dotarła do okolic Koszalina. Pierwsza wzmianka o Górze Chełmskiej datowana jest na rok 1214 i związana jest z nadaniem wsi Koszalin norbertanom z klasztoru w Białobokach. W dokumencie wspomniano, że wieś Koszalin położona jest w pobliżu Góry Chełmskiej w kasztelanii kołobrzeskiej. Wynika z tego, że w tamtych czasach Góra Chełmska była ważnym punktem orientacyjnym związanym ośrodkiem kultowym i była bardziej znana niż Koszalin. Pierwsza kaplica, której fundamenty (75) odkryto w trakcie prac archeologicznych powstała w pierwszej połowie XIII wieku (ok. 1217 roku). Była to kaplica wzniesiona w stylu romańskim pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny. Do czasów lokacji Koszalina pełniła funkcję kościoła parafialnego. W okresie późniejszym została przejęta przez cysterki z Koszalina. Została całkowicie zniszczona w czasie niepokojów związanych z wprowadzaniem reformacji na Pomorzu. W pierwszej połowie XIX wieku rozpoczęto zagospodarowanie Góry Chełmskiej do celów rekreacyjnych. W 1888 roku zbudowano ceglaną wieżę widokową (76) o wysokości 31,5 m. Z jej wierzchołka rozciąga się wspaniały widok na okolicę (73). Przy dobrej pogodzie widać wody Bałtyku i aż 6 miast: Koszalin, Sławno, Darłowo, Sianów, Kołobrzeg i Białogard. W 1986 r. powstał rezerwat archeologiczny, a po 1990 roku powstało Sanktuarium Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej. Obecnie na szczycie poza wieżą widokową, obiektami archeologicznymi i obiektami sanktuarium znajduje się sklepik i kawiarenka.

wczasy nad morzem, nad morzem, Norda, wczasy w Polsce, Zaplanuj wyjazd, Koszalin, Kopań, Wicko, Sławno, Darłowo, Sianów, Kołobrzeg, Pomorze Zachodnie, wakacje, wypoczynek, zwiedzanie, Bałtyk, zabytki, historia